بابر، امپراتور هند، ج۱، ص۵۸۰، بابرنامه، چاپ مانو ایزی جاسوسی نینک، کیوتو ۱۹۹۵ـ۱۹۹۶. ابوبکر بن عبداللّه دواداری، کنزالدرر و جامع الغرر، ج۸، ص۲۵۲ـ ۲۵۸، ج ۸، چاپ اولریش هارمان، قاهره ۱۳۹۱/۱۹۷۱. ابوبکر بن عبداللّه دواداری، کنزالدرر و جامع الغرر، ج۸، ص۵۷، ج ۸، چاپ اولریش هارمان، قاهره ۱۳۹۱/۱۹۷۱. ابوبکر بن عبداللّه دواداری، کنزالدرر و جامع الغرر، ج۸، ص۲۹۴، ج ۸، چاپ اولریش هارمان، قاهره ۱۳۹۱/۱۹۷۱.
- عبارت است از گردآورى و گزارش مخفیانه اخبار و اطلاعات سرّى کسى یا مؤسسهاى و یا کشورى به طرف مقابل یا افراد و یا کشور ذى نفع.
- دولتشاه سمرقندی، کتاب تذکرة الشعراء، ج۱، ص۹۳، چاپ ادوارد براون، لیدن ۱۳۱۸/۱۹۰۱.
- این وضعیت بعد از کودتای هفت ثور و روی قدرتشدن وطنفروشان خلقی و پرچمی رنگ دیگری به خود گرفت؛ تا کنون هم نامهای «اگسا»، «کام» و «خاد» رعشه بر اندام آنانی میاندازد که تجربه تلخ زندگی در زیر حاکمیت این دستگاههای خون و خیانت را داشتهاند.
ج ۳، ۲۷۶ـ۲۸۳، محسن بن علی تنوخی، نشوار المحاضرة و اخبار المذاکرة، چاپ عبود شالجی، بیروت ۱۳۹۱ـ۱۳۹۳/۱۹۷۱ـ۱۹۷۳. محسن بن علی تنوخی، نشوار المحاضرة و اخبار المذاکرة، ج۸، ص۱۱۲ـ۱۱۴، چاپ عبود شالجی، بیروت ۱۳۹۱ـ۱۳۹۳/۱۹۷۱ـ۱۹۷۳. عمرو بن بحر جاحظ، کتاب التاج فی اخلاق الملوک، ج۱، ص۱۷۰ـ۱۷۱، چاپ احمد زکی باشا، قاهره ۱۳۳۲/۱۹۱۴.
(۱۹) ابراهیم بن محمد بیهقی، المحاسن و المساوی، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، قاهره (۱۳۸۰/۱۹۶۱). (۱۸) محمد بن مؤید بهاءالدین بغدادی، التوسل الی الترسل، چاپ احمد بهمنیار، تهران ۱۳۱۵ ش. محمد بن احمد ابشیهی، المستطرف فی کلّ فنّ مستظرف، ج۱، ص۱۱۱، چاپ مفید محمد قمیحه، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶، چاپ افست قم ۱۳۶۸ ش.
حسن بن علی نظام الملک، سیاستنامه، ج۱، ص۸۷، چاپ محمد قزوینی و مرتضی مدرس چهاردهی، تهران ۱۳۴۴ ش. حسن بن علی نظام الملک، سیاستنامه، ج۱، ص۸۷ ـ۱۰۱، چاپ محمد قزوینی و مرتضی مدرس چهاردهی، تهران ۱۳۴۴ ش. حسن بن علی نظام الملک، سیاستنامه، ج۱، ص۷۳ـ۸۲، چاپ محمد قزوینی و مرتضی مدرس چهاردهی، تهران ۱۳۴۴ ش. حسن بن علی نظام الملک، سیاستنامه، ج۱، ص۸۲، چاپ محمد قزوینی و مرتضی مدرس چهاردهی، تهران ۱۳۴۴ ش. حسن بن علی نظام الملک، سیاستنامه، ج۱، ص۸۱ ـ ۸۲، چاپ محمد قزوینی و مرتضی مدرس چهاردهی، تهران ۱۳۴۴ ش. (۵۹) حسن بن علی نظام الملک، سیاستنامه، چاپ محمد قزوینی و مرتضی مدرس چهاردهی، تهران ۱۳۴۴ ش.
۵.۲۰ – در دوره عثمانیان
بعضی افراد به جاسوسی عمومی که گرایشات اینترنتی و نرمافزاری را ردگیری میکند تا جاییکه اطلاعات مشخصه فردی را شامل نشود، اعتراضی ندارند. اما بقیه به هر نوع دیتایی که بدون اجازه از کامپیوترشان برداشته میشود، معترض هستند. بهرحال، نرمافزار یا ابزاری که این اطلاعات را جمعآوری میکند، نرمافزار جاسوسی نامیده میشود. جاسوسی از جرایمی است که هم به صورت سنتی و هم به صورت رایانهای جرم انگاری شده است. با اینکه هیچ جامعهای از به کارگیری جاسوسی مستثنی نمیباشد اما امنیت کشورها ایجاب میکند که این مقوله بیشتر مورد توجه قرار گیرد . گاهی این جرم با خیانت به کشور چنان امتزاج مییابد که تشخیص آنها را از هم دشوار میسازد و علم حقوق را به چالش میکشد.
مجریان قانون از نرم افزارهای جاسوسی برای آگاهی یافتن از فعالیت مجرمانی استفاده میکنند که این مجرمان خود از همین نرم افزارهای جاسوسی برای حصول اطلاعات از کامپیوترهای شخصی به قصد دزدی داراییها استفاده کردهاند. روند دانلود به شما اطلاع داده نمیشود، بنابراین شما از اینکه کامپیوترتان پذیرای یک نرمافزار جاسوسی شده است، بیاطلاع خواهید ماند. اما با تحولات نوین در فناوری و پیدایش پدیده تروریسم و ضرورت مقابله جهانی با آن، پیچیدگی خاص خود را پیدا کرده که خود اختلافات بین المللی زیادی را سبب شده است. در حقوق بین الملل میان «جاسوسی در زمان جنگ» و «جاسوسی در زمان صلح» تفکیک خاصی صورت گرفته است. هنگام صلح، تمایز میان قلمرو ملی و بین المللی و در نتیجه «اصل برابری حاکمیت» جاری است و هر گونه مداخله از جمله از طریق جاسوسی که دربردارنده تجاوز به قلمرو ملی شناخته شود، غیرقانونی خواهد بود، زیرا «اصل تساوی حاکمیت دولت ها» به طور ضمنی «عدم مداخله» دولت ها در امور یکدیگر و استقلال آنها را نشان می دهد.
۳ – واژههای معادل جاسوس
آندری یوگنیویچ برتلس، ناصرخسرو و اسماعیلیان، ج۱، ص۱۳۱ـ۱۳۳، ترجمة یحیی آرین پور، (تهران) ۱۳۴۶ ش. لازم به اشاره است که ایمالز فروشگاه اینترنتی نمی باشد و هیچگونه دخالتی در کارکرد فروشگاه ها نداشته و تنها یک مرجع برای جستجو، مقایسه و معرفی کالا و فروشگاه های اینترنتی می باشد.
تحریریه مجله اچ پی